Em thách cưới một vòng hoa xuyến chi
Để tôi suốt trưa mải mê khắp triền đồi lộng gió
Bới tung từng bụi cỏ
Khấp khởi vui mừng khi tìm được một nụ hoa…
Cô dâu con con lộng lẫy kiêu sa
Cưỡi ngựa mo cau tôi đưa em về xóm nhỏ
Nơi đó nhà tôi lồng đèn dâm bụt treo trước ngõ
Cô dâu thẹn thùng cười – má đỏ bồ quân
Hai họ - con nít cởi trần gióng trống múa lân
Bày tiệc khế chua, ổi, xoài, bắp nướng
Chú rể, cô dâu nhìn nhau cười sung sướng
Hai họ chúc mừng: xứng lứa vừa đôi!
Cô dâu ngày xưa giờ ở chốn xa xôi
Tuyết trắng quanh năm, xuyến chi đâu sống nổi
Tôi vẫn kết vòng hoa dù chẳng ai đội
Theo gió chạy lên đồi tìm vết cỏ ngày xưa…
Truyền Thuyết Hoa Xuyến Chi
Ngày xửa ngày xưa, ở vùng nọ có một người con gái rất xinh đẹp. Ai mới nhìn cô lần đầu thôi là không thể quên được khuôn mặt rạng ngời như ánh trăng rằm, nụ cười như hoa ban sớm, cảm giác như có thể xua đi những mệt nhọc và những u sầu của mọi người. Ánh mắt trong sáng của nàng khiến cả những chú chim không còn biết sợ người, ngày nào cũng đậu trước nhà nàng cất tiếng hót véo von. Vẻ đẹp của người con gái tuổi trăng tròn ấy không chỉ khiến những anh chàng trong vùng mà còn biết bao chàng trai ở những vùng lân cận muốn lấy nàng về làm vợ.
Đã có bao người đến dạm hỏi cô - những anh chàng con nhà giàu tới nhưng bố mẹ cô đều không đồng ý vì họ muốn gả con gái cho một người quý tộc. Rồi như họ dự tính, một ngày kia có một người đàn ông cao to lực lưỡng, mặc áo nhung bào, cưỡi trên con tuấn mã cùng không ít nhưng người hầu mang lễ vật tới xin cưới nàng.
Bố mẹ cô loá mắt trước số châu báu chàng rể mang tới và đồng ý cho cưới con gái ngay. Về phần Rain cô gái hiền dịu nết na xihn đẹp thì buồn rầu vì bố mẹ bắt ép cô lấy người đàn ông ấy. Không ai biêt được rằng cô đã đem lòng yêu Rom - một người làm của nhà Rain. Bố mẹ anh nợ gia đình Rain khoản tiền lớn nhưng không thể trả, thấy anh la người khoẻ mạnh nên nhà ấy đồng ý cho anh ở đợ để trả nợ dần.
Rom cường tráng như một dũng sĩ nhưng khuôn mặt và nước da trắng cùng vầng trán rộng thông minh lại toát lên một vẻ đầy học thức. Anh khoẻ mạnh lại chịu thương chịu khó, làm việc quần quật cả ngày. Những khi anh làm chăn cừu trên những đồng cỏ xa thì Rain là người vẫn ngày ngày mang cơm cho anh. Cánh đồng cỏ từ lâu đã trở thành vùng trời riêng của hai người, họ tung tăng nô đùa, Rom hay thổi sáo cho Rain nghe, anh dậy cô chăn cừu, dậy cô làm chong chóng... Những lúc bên anh Rain luôn được cười ngây ngất. Ngày nào anh cũng tặng cô một bó hoa dại, những cánh hoa trắng mỏng manh như Rain vậy. Cô đón nhận những bông hoa trong niềm vui hân hoan như đón nhận tình yêu của anh vậy. Hai người tự lúc nào đã có tình cảm sâu nặng.
Ngày nghe bố mẹ ép lấy chồng cô buồn lắm, hôm ấy cô không tới chỗ Rom mà chi lặng lẽ khóc trong phòng, cô biết bố mẹ không bao giờ chấp nhận Rom và cũng biết không thể làm họ thay đổi quyết định. Nhưng trái tim của cô đã dành trọn cho Rom. Vậy là ngày mai thôi cô phải xa anh, cô phải lấy một người lạ không một chút yêu thương. " Phải làm sao đây?" cả đêm hôm ấy cô chỉ nghĩ một câu như thế và khi trời còn đang tối thì người con gái nhỏ bé đã quyết định một điều rất liều lĩnh, cô chạy tới chỗ Rom.
Đã có bao người đến dạm hỏi cô - những anh chàng con nhà giàu tới nhưng bố mẹ cô đều không đồng ý vì họ muốn gả con gái cho một người quý tộc. Rồi như họ dự tính, một ngày kia có một người đàn ông cao to lực lưỡng, mặc áo nhung bào, cưỡi trên con tuấn mã cùng không ít nhưng người hầu mang lễ vật tới xin cưới nàng.
Bố mẹ cô loá mắt trước số châu báu chàng rể mang tới và đồng ý cho cưới con gái ngay. Về phần Rain cô gái hiền dịu nết na xihn đẹp thì buồn rầu vì bố mẹ bắt ép cô lấy người đàn ông ấy. Không ai biêt được rằng cô đã đem lòng yêu Rom - một người làm của nhà Rain. Bố mẹ anh nợ gia đình Rain khoản tiền lớn nhưng không thể trả, thấy anh la người khoẻ mạnh nên nhà ấy đồng ý cho anh ở đợ để trả nợ dần.
Rom cường tráng như một dũng sĩ nhưng khuôn mặt và nước da trắng cùng vầng trán rộng thông minh lại toát lên một vẻ đầy học thức. Anh khoẻ mạnh lại chịu thương chịu khó, làm việc quần quật cả ngày. Những khi anh làm chăn cừu trên những đồng cỏ xa thì Rain là người vẫn ngày ngày mang cơm cho anh. Cánh đồng cỏ từ lâu đã trở thành vùng trời riêng của hai người, họ tung tăng nô đùa, Rom hay thổi sáo cho Rain nghe, anh dậy cô chăn cừu, dậy cô làm chong chóng... Những lúc bên anh Rain luôn được cười ngây ngất. Ngày nào anh cũng tặng cô một bó hoa dại, những cánh hoa trắng mỏng manh như Rain vậy. Cô đón nhận những bông hoa trong niềm vui hân hoan như đón nhận tình yêu của anh vậy. Hai người tự lúc nào đã có tình cảm sâu nặng.
Ngày nghe bố mẹ ép lấy chồng cô buồn lắm, hôm ấy cô không tới chỗ Rom mà chi lặng lẽ khóc trong phòng, cô biết bố mẹ không bao giờ chấp nhận Rom và cũng biết không thể làm họ thay đổi quyết định. Nhưng trái tim của cô đã dành trọn cho Rom. Vậy là ngày mai thôi cô phải xa anh, cô phải lấy một người lạ không một chút yêu thương. " Phải làm sao đây?" cả đêm hôm ấy cô chỉ nghĩ một câu như thế và khi trời còn đang tối thì người con gái nhỏ bé đã quyết định một điều rất liều lĩnh, cô chạy tới chỗ Rom.
- Ôi người yêu của em. Chỉ tới bình minh lên là người ta đã đến rước em về làm vợ. Chàng hỡi, phải làm sao đây?
Rom đã nghĩ sớm muộn gì thì chuyện ấy cũng xảy ra nhưng tim anh vẫn như đông cứng lại. Anh siết mạnh cô vào ngực mà trái tim như muốn vỡ vụn ra. Hai người chỉ còn biết khóc.
- Rain. Bố mẹ anh đã mất. Nếu em có thể tin anh có thể chấp nhận cuộc sống khổ cực cùng anh, anh nguyện ở bên em mãi mãi. Chúng ta hãy trốn tới một nơi thật xa em nhé?
Rain cũng đã định như thế trước khi tới và hai người quyết định chạy thật xa. Cuộc sống họ sang một trang mới. Họ chạy tới một khu rừng. Rom dựng một ngôi nhà nhỏ bên suối. Ngày ngày anh đi săn và bắt cá còn Rain thì kiếm hoa quả và ở nhà nấu cơm đợi chồng về.
Hai người đã có quãng thời gian hạnh phúc cho tới một ngày kia. Ở trong rừng có một nữ thần của các loài hoa. Vẻ đẹp của nữ thần có thể quyến rũ tất cả những người đàn ông. Nữ thần có vẻ đẹp vừa sắc sảo vừa mặn mà mê hồn người. Một ngày nọ nàng ta vô tình thấy Rom đang đi săn trong rừng. Trước vẻ cường tráng thanh tú của chàng nữ thần đã say đắm và quyết tâm có chàng bằng bất cứ giá nào. Vị thần khi yêu trở nên ích kỉ đến lạ. Nàng biến thành một con nai. Rom mải mê chạy theo con mồi và không biết đã lạc sâu trong khu rừng tự khi nào nữa và cuối cùng con nai đứng trước một toà lâu đài. Rom vô cùng sửng sốt và ngạc nhiên tại sao trong khu rừng tưởng không có người này lại mọc lên một toà lâu đài nguy nga tráng lệ đến như vậy. Chàng tò mò vào xem có ai không, càng sửng sốt hơn khi thấy đầu tiên là một phòng khách rộng thênh thang trải thảm đỏ và tất cả những đồ đạc trong căn phòng đều bằng toàn những bạc, vàng, ngọc thạch. Rom tò mò:
- Xin chào! có ai ở nhà không ạ?
Bỗng có một người ăn mặc bình thường, đầu đội khăn xếp có lẽ là người hầu chạy ra.
- Dạ thưa ngài, chủ nhân của tôi đang đợi ngài trong này ạ!
Chưa hết ngạc nhiên thì lại có tin có người đợi mình. Anh hơi lo lắng nhưng vẫn đi theo người đầy tớ. Vừa vào căn phòng thì bỗng có một người con gái xinh đẹp rạng ngời như hoa bước ra, nàng mặc một chiếc váy ren lấp lánh ánh vàng như nữ thần mặt trời hiện ra truớc mắt Rom.
- Xin chào công nương! Anh đưa tay ra ngực chào tôn kính.
- Ôi! xin chàng đừng khách sáo với em. Trước chàng em chỉ là một cô gái yếu đuối mà thôi. Em đã đợi chàng từ rất lâu rồi. Chàng hãy ngồi xuống đây để đôi ta nói chuyện tâm tình!
- Dạ thưa công nương. Tôi đi săn thì vô tình lạc tới đây, giờ cũng đã xế chiều xin cáo lỗi nàng ta còn phải về sớm, vợ ta đang đợi ta ở nhà!
- Chàng hỡi, ta ở trong toà lâu đài này đã lâu lắm, chàng là vị khách đầu tiên của em. Hôm nay em vui lắm, xin chàng đừng từ chối. Chàng hay ở lại thêm một lát cùng em uống chút rượu cho vui!
Nàng mời nhiệt tình và dù sao thi chàng cũng là vị khách đầu tiên nên không nỡ từ chối. Chàng đành ở lại. Nữ thần cho người bày yến tiệc, bao nhiêu là sơn hào hải vị mà chàng chưa từng thấy bao giờ. Rồi một đám nữ tì xinh đẹp ra múa hát. Đích thân nữ thần rót rượu mời chàng và họ say sưa trong các vũ điệu, Rom đã hơi say không còn nhớ Rain đang đợi chàng về nữa. Rồi tới khi trời đã tối hẳn thì chàng cũng say. Nữ thần rìu chàng vào phòng ngủ. Trước ánh mắt mê hồn âu yếm và bàn tay mơn trớn của nữ thần chàng như không còn nhớ mình là ai và đã cùng nàng ân ái.
Trong khi ấy Rain ở nhà lo lắng cả đêm không chợp mắt, nàng định chạy đi tìm chàng nhưng rừng sâu biêt tìm đâu và lại sợ nhỡ Rom về mà không thấy mình lại lo lắng.Sáng ra khi tỉnh dậy Rom ngỡ như một giấc mơ nhưng mà chàng biết mình đã làm gì. Thấy có lỗi với Rain. Đúng lúc ấy nữ thần vào kéo chàng dậy:
- Chàng không mơ. Em hạnh phúc khi có chàng! Nàng áp đầu vào ngực Rom, quả thật chàng cũng thấy một cảm giác đê mê là lạ.
- Không. Ta xin lỗi. Ta đã không phải với nàng. Ta còn vợ nữa. Ta không thể. Ta...
- Em yêu chàng. Em không thể sống thiếu chàng. Chàng vẫn về với vợ nhưng hãy ngày ngày tới thăm em. Em rất cô đơn. Chàng không phải đi săn. Em có tất cả! nói rồi nàng khóc.
Không hiểu sao dù vẫn cảm thấy có lỗi với Rain nhưng trước những giọt nước mắt của nữ thần chàng không thể từ chối. Trước khi Rom về nữ thần đưa cho chàng một bông hoa hồng tươi thắm về tặng vợ. Khi về tới nhà thấy Rain đang ngủ gục trên bàn đợi mình Rain cảm thấy có lỗi. Chàng vuốt tóc vợ. Nàng tỉnh dậy ôm lấy chàng:
- Anh làm sao không? tại sao đêm qua anh không về. Em rất lo!
- Anh xin lỗi! Hôm qua mải đuổi theo con mồi anh bị lạc khi trời đã sẩm tối nên ngủ lại trong rừng. Rồi chàng rút bông hoa trong ngực ra:
- Anh yêu em lắm!...
Những ngày sau đó ngày nào Rom cũng đi săn nhưng thực tế là chàng tới chỗ nữ thần. Họ lại say sưa trong men rượu men tình. Và mỗi chiều trước khi Rom về ngoài những con thú nữ thần không quên đưa cho anh một thứ gì đó.
Khi thì:
- Anh đã gặp một thương nhân và ông ta đã đồng ý đổi bộ chiếc váy này lấy con nai!
Chiếc váy trắng thêu kim tuyến lấp lánh và điểm thêm mấy bông hoa trước cổ trông mới thướt tha làm sao. Rain nhìn chiếc váy lộng lẫy vô cùng thích thú. Cô vui vì chàng luôn quan tâm tới nàng. Ngày sau, Rom lại mang cung vào rừng rồi tới chỗ nữ thần. Khi về chàng mang theo chuỗi hạt xoàn.
- Em ơi. anh về rồi. Hôm nay người thương nhân đổi cho anh này. Ông ấy còn bảo nếu có nhiều thú rừng thì sẽ đổi được nhiều thứ nữa em ạ.
Chuỗi hạt xoàn nhỏ hơi biếc xanh lấp lánh trên cổ gầy cao làm rain càng thêm quý phái. Rain như mọi ngày chạy ra ôm lấy cổ chồng và đón nhân món quà không một chút nghi ngờ. Cứ thế mỗi ngày sau khi vui vẻ từ chỗ nữ thần về Rom không quên mang về cho Rain những của ngon vật lạ, châu báu, cùng những tiếng yêu thương tha thiết. Tất cả những thứ Rom đem lại cho Rain đều đẹp, đều lung linh như tranh vẽ. Cô vui vẻ đón nhận không phải vì những món quà đắt tiền mà đó là sự thể hiện tình yêu tha thiết của Rom.
Rồi một ngày kia như thường lệ nữ thần lại đưa cho Rom mang về một vật. Đó cũng là món quà cuối cùng mà anh có thể dành cho vợ. Rom cầm chiếc gương nạm ngọc ấy về nhà. Nhưng không hiểu sao lần này sau khi đón nhận món quà của chồng cô không cười nói líu lo như mọi hôm. Rom thấy lạ nhìn vợ đang trân trân nhìn vào gương chàng cũng nhìn vào xem thì... tất cả sự thật phơi ra trong gương, Rom không giải thích được gì và thật ra cũng không có gì để giải thích nữa, tất cả... Rom lạc tới toà lâu đài, những ngày vui vẻ với nữ thần và cả những lời ngọt ngào với Rain. Cô không thể khóc. Trời đất như sụp dưới chân cô. Tim cô vỡ vụn. Rain chỉ còn biết chạy và chạy, cô không biết mình đi đâu chạy mãi...
Rom hối hận nhưng tất cả đã muộn. Anh chạy tìm Rain. Chạy mãi tới khi không còn sức lực nữa cuối cùng anh ngồi lại bên bìa rừng thì... một khóm hoa trắng nở rộ những bông hoa nhỏ mỏng manh những bông hoa mà ngày xưa anh vẫn ngày ngày tặng cho Rain bé nhỏ. Tất cả đều tan biến và thứ còn lại trong tất cả của Rain là những bông hoa trắng ngày xưa - hoa Xuyến Chi
Chàng về hái đóa xuyến chi
Sang nhà để rước thiếp đi cùng chàng
Xuyến chi hoa trắng nhụy vàng
Chàng nghèo nhưng thiếp thương chàng, chàng ơi!
